Ինչու՞ է մեզ անհրաժեշտ թվային քաղաքացիական կրթության մեկ տարի

 

Ինչու՞ է մեզ անհրաժեշտ թվային քաղաքացիական կրթության մեկ տարի

Թվային միջավայրը մարդկանց համար աննախադեպ հնարավորություններ է ընձեռում արտահայտվելու, հավաքվելու և մասնակցելու և նոր հնարավորություններ է բացում բոլորի համար հավասար և ներառական կրթության հասանելիությունը բարելավելու համար: Այն նաև նոր մարտահրավերներ է առաջացրել ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների համար՝ ընդգծելով թվային քաղաքացիական կրթության կարևորությունը, ինչը քաղաքացիներին հնարավորություն կտա՝ պատասխանատու կերպով նավարկելու առցանց և օֆլայն աշխարհներում և տեղյակ լինել առօրյա կյանքում թվային վերափոխման ազդեցությանը: Մուտք գործելով թվային տիրույթ՝ մենք ակամայից դառնում ենք թվային հասարակության անդամ՝ միևնույն ժամանակ դառնալով երկու տարբեր հասարակությունների անդամ, որոնք համընկնում են միմյանց:

Ո՞րն է այս երկու հասարակությունների տարբերությունը․

Մենք գիտենք, թե ինչ է իրենից ներկայացնում ֆիզիկական հասարակության քաղաքացի լինելը, իսկ թվային հասարակությունը դեռևս նոր և չբացահայտված տարածք է: Ավելին, դա տարածք է, որն անընդհատ փոխվում և զարգանում է նոր տեխնոլոգիաների, նորագույն ինտերնետային կայքերի և հավելվածների ստեղծմամբ: Ֆիզիկական աշխարհում մենք բոլորս գիտենք, թե որոնք են կանոնները, ինչպես են դրանք կազմվում և ինչպես են կիրառվում՝ անկախ այն բանից դրանք մեզ դուր գալիս են, թե՝ ոչ, այնուամենայնիվ մենք գիտենք այդ գործընթացները: Այս կանոներից զատ կան օրենքներ, որոնք կառավարում են մարդկանց վարքը և պաշտպանում մեզ: Մենք ունենք  դատարաններ և ոստիկանական ուժ այս օրենքները կիրառելու համար: Մենք ունենք սահմանադրություն և միջազգային պայմանագրեր՝ սահմանափակելու օրենքներ ընդունող քաղաքական գործիչների լիազորությունները և պաշտպանելու մեր իրավունքները։ Իսկ թվայի՞ն աշխարհում․․․

Ահա այս ամենից ելնելով՝ Եվրոպայի խորհուրդը (ԵԽ) խստագույնս կարևորեց թվային քաղաքացիական կրթությունը և 2025 թվականը «Թվային քաղաքացիության կրթության» տարի հայտարարեց, որը նպատակ ունի ոչ միայն այս մեկ տարին շեշտադրել կրթության միջոցով վերը բերված առանցքային հմտությունների ձևավորումն ու զարգացումը, այլ այն սկսվել է դեռևս տարիներ առաջ և ենթադրում է շարունակականություն։

Եվրոպական տարվա նպատակներն են.

Բարձրացնել հանրության իրազեկությունը DCE-ի կարևորության մասին, որը հնարավորություն կտա բոլոր տարիքի սովորողներին ապրել թվային հարստացված աշխարհում։

Բարձրացնել ժողովրդավարական մշակույթի համար իրավասությունների կարևորության ըմբռնումը և դրանք առցանց զարգացնելու ուղիները:

Նպաստել DCE-ի ապագայի ընդունմանը և սահմանել ճանապարհային քարտեզը։

Եվրոպայի խորհրդի աշխատանքը կապել այլ կազմակերպությունների հետ , մասնավորապես՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի և ԵՄ-ի, թվային կրթության, թվային գրագիտության և կրթության մեջ զարգացող տեխնոլոգիաների       (ներառյալ արհեստական ​​ինտելեկտի) օգտագործման վերաբերյալ:

Եվրոպական տարածաշրջանի մակարդակով նպաստել SDG4-ի ՄԱԿ-ի օրակարգին և կրթության թվային վերափոխմանն առնչվող «Փոխակերպվող  կրթության գագաթնաժողովի»   կողմից   մեկնարկած գլոբալ նախաձեռնություններին:  

Դրդել կրթության շրջանակներում պետական, մասնավոր և քաղաքացիական հատվածների հիմնական շահագրգիռ   կողմերին միասին աշխատել ընդհանուր նպատակների ուղղությամբ:

Եվրոպական տարին կխրախուսի անդամ երկրներին վերլուծել իրենց կարիքները՝ ստեղծելու նպատակային արշավներ ազգային մասշտաբով՝ Եվրոպայի խորհրդի աջակցությամբ և առաջնորդությամբ:

Թվային տեխնոլոգիաների ներուժը օգտագործելու համար հրամայական է, որ կրթության թվային վերափոխումն առաջնորդվի մարդու իրավունքների վրա հիմնված մոտեցումով, որը ներառական, անաչառ և հզորացնող ուսումնական միջավայր ստեղծելու բանալին է:

Կրթության վերափոխման և զարգացման գործում կարևորվում են հետևյալ սկզբունքները․

• Թվային քաղաքացիության կրթության ամրապնդում։
•  Բոլոր սովորողների համար թվային տեխնոլոգիաներին համարժեք հասանելիության ապահովումը։
• Մասնագիտական զարգացման շարունակական զարգացման խթանման հնարավորություններ։
• Զարգացող թվային տեխնոլոգիաների հետ մեկտեղ առաջնահերթություն  տալ մարդու իրավունքներին, ժողովրդավարությանը և օրենքի գերակայությանը։
• Խթանել համագործակցությունը կրթական հաստատությունների, մասնավոր հատվածի և քաղաքացիական հասարակության միջև եվրոպական և միջազգային չափանիշներին համապատասխան։
• Կրթական համակարգերում ավելի թափանցիկ և հաշվետու լինել։
• Նպաստել որակյալ թվային կրթական ռեսուրսների մշակման, հասանելիության և օգտագործման ոլորտում համագործակցությանը:

Զարգացող թվային տեխնոլոգիաների այս միջավայրում պատասխանատու կերպով շփվելու, սովորելու, աշխատելու և խաղալու համար նրանք  պետք է զարգացնեն կարողությունների մի ամբողջ շարք, որը նրանց հնարավորություն կտա օգտագործելու թվային առավելություններն ու հնարավորությունները և հաղթահարել այն որոգայթները, որոնց կհանդիպեն: Թվային քաղաքացիական կրթության՝ Digital Citizenship Education- ի (DCE) նպատակն է երիտասարդ քաղաքացիներին տրամադրել նորարարական հնարավորություններ՝ զարգացնելու արժեքները, վերաբերմունքը, հմտությունները և գիտելիքները, որոնք անհրաժեշտ են յուրաքանչյուր քաղաքացու՝ լիարժեք մասնակցելու և հասարակության մեջ իրենց պարտականությունները ստանձնելու համար:

Կոմպետենտ թվային քաղաքացիներ դառնալու համար երիտասարդ սովորողները պետք է ձեռք բերեն թվային քաղաքացիության մի շարք կարողություններ, որոնք ներառված են թվային քաղաքացիության կարողության ոլորտներում։